Strefa ucznia. Szkoła podstawowa. Język polski. Klasa 4
Zadanie 1
Wspólnie z nauczycielem przygotujcie się do ustalenia klasowej listy lektur na cały rok szkolny. Skorzystajcie z podanych tytułów. Następnie uzgodnijcie, które z nich będziecie czytać na lekcjach języka polskiego, a które przeczytacie indywidualnie
Jan Brzechwa „Akademia pana Kleksa”
tematyka: szkoła, baśnie
Jak wyglądała lekcja kleksografii, a jak – zajęcia z przędzenia liter? Do czego służyły lusterka zawieszone nad łóżkami uczniów? W jaki sposób pan Kleks przygotowywał posiłki? Na te pytania, a także na wiele innych znajdziecie odpowiedź w opowieści dwunastoletniego Adasia Niezgódki zatytułowanej „Akademia pana Kleksa”. Bohater zostaje zapisany do tytułowej akademii, gdzie wraz z innymi dwudziestoma czterema chłopcami przebywa pod opieką niezwykłego nauczyciela – pana Kleksa. Książka przedstawia życie uczniów tej szkoły, niecodzienne sposoby prowadzenia lekcji przez Ambrożego Kleksa, a także niezwykłe przygody Adasia w wielu baśniowych krainach.
Carlo Collodi „Pinokio”, tłumaczenie Zofia Jachimecka
tematyka: rodzina, znajomi, baśnie
To historia drewnianego pajaca, który pragnie zostać chłopcem. W osiągnięciu tego celu pomagają mu majster Dżeppetto, Wróżka i Gadający Świerszcz. Ale Pinokio spotyka na swojej drodze także osoby niegodziwe, które go namawiają do złych rzeczy… Czy egoistycznemu, nieposłusznemu pajacowi uda się zostać prawdziwym chłopcem? A może się zamieni w osła lub zostanie połknięty przez wieloryba? Czy potrafi rozpoznać, kto jest mu życzliwy, a kto chce go oszukać i sprowadzić na manowce?
Roald Dahl „Charlie i fabryka czekolady”, tłumaczenie Jerzy Łoziński
tematyka: rodzina, baśnie
Tajemniczy Willy Wonka, właściciel największej na świecie fabryki czekolady, postanawia oprowadzić po swoim zakładzie pięciu posiadaczy złotych talonów. Wśród tych, którym udało się kupić czekoladkę ze złotym kartonikiem, jest Charlie. Chłopiec pochodzi z biednej, bardzo kochającej się rodziny. Uwielbia czekoladę, ale może ją jeść tylko raz w roku – w dniu swoich urodzin. Co się wydarzy w fabryce pana Wonki? Czy wszystkim się uda przejść przewidzianą trasę zwiedzania? Co Willy Wonka zaproponuje Charliemu?
Jean-Jacques Sempé i René Goscinny seria o Mikołajku, tłumaczenie Barbara Grzegorzewska
tematyka: przyjaciele, szkoła, dom
Opowiadania o Mikołajku („Mikołajek”, „Rekreacje Mikołajka”, „Wakacje Mikołajka”, „Mikołajek i inne chłopaki”, „Joachim ma kłopoty”, „Nowe przygody Mikołajka”) to zabawne historie, których głównymi bohaterami są szkolni koledzy. Mikołaj, Alcest, Gotfryd, Euzebiusz wraz z innymi chłopcami nieustannie organizują sobie zajęcia w szkole, na podwórku i w domu, są pełni energii i pomysłów. Nie wszystkie ich zabawy podobają się dorosłym, zwłaszcza rodzicom Mikołajka i nauczycielowi zwanemu Rosołem. Może właśnie dlatego czytelników przygód Mikołajka wciąż przybywa…
Dorota Terakowska „Władca Lewawu”
tematyka: przyjaźń, walka o wolność
Książka opowiada o przygodach Bartka, który mieszka w krakowskim domu dziecka. Pewnego dnia chłopiec ucieka na Wawel. W Smoczej Jamie znajduje tajemne przejście prowadzące do innego wymiaru. W Wokarku, świecie podobnym do Krakowa, spotyka potwory o pajęczych nogach i małych ludzi – Allian, od których się dowiaduje, że krainą rządzi zły Nienazwany…
Francesca Simon „Tylko nie ugotujcie Kopciuszka”, tłumaczenie Maria Makuch
tematyka: szkoła, baśnie
Czy możecie sobie wyobrazić szkołę, do której uczęszczają postaci znane z baśni? Baba Jaga, Zła Macocha, Duży Zły Wilk to uczniowie, którzy niczego nie pragną bardziej, niż się nauczyć, jak przechytrzyć Kopciuszka czy Jasia i Małgosię, a potem ich pożreć. Dobre postaci uczęszczają do klasy Pani Dobrej Wróżki. Nayczycielka stara się uchronić swoich wychowanków przed zasadzkami złych kolegów. Czy jej się to uda? Jakich sposobów użyją uczniowie Pani Dobrej Wróżki, by wyjść cało z opresji? O tym wszystkim dowiecie się z książki pełnej niesamowitych przygód i humoru.
Ian Whybrow „Księga Straszliwej Niegrzeczności”, tłumaczenie Ernest Bryll
tematyka: szkoła, rodzina
Utwór ma formę zbioru listów pisanych przez małego wilczka do rodziców. Bohater został wysłany do Szkoły Złości i Chytrości prowadzonej przez Stryjca Złyjca. Wilczuś nie ma jednak ochoty zostać wilkiem, którego wszyscy się boją. Wyjazd do szkoły traktuje jako karę za swoje zachowanie, niegodne prawdziwego wilka. Bohater opowiada o swoich przygodach podczas podróży do szkoły przez Czarny Las, Kurzołapy, Strasznolas oraz o tym, co się przydarzyło w Szkole Złości i Chytrości. Czy pobyt w szkole zmieni Wilczusia? Czy uczący się pilnie mały wilczek otrzyma stopień Najgorszego Wilka i zostanie Wspaniałym Złoczycielem?
Angela Nanetti „Mój dziadek był drzewem czereśniowym”, tłumaczenie Jarosław i Magdalena Mikołajewscy
tematyka: szkoła
Antoś nie lubi spędzać czasu ani w szkole, ani z zabieganymi, kłócącymi się rodzicami. Woli przebywać
z dziadkiem Oktawianem i babcią Teodorą. Dziadek jest niesamowity, na przykład wspina się na drzewo czereśniowe, kąpie się w rzece. Staruszek, uznawany przez niektórych członków rodziny za trochę postrzelonego, tłumaczy wnuczkowi, kim jest gęś Celestyna, uczy chłopca słuchać oddechu drzewa, a do tego potrafi zrobić znakomity kogel-mogel. „Mój dziadek był drzewem czereśniowym” to przede wszystkim opowieść o miłości dziadka i wnuka. To także książka o rodzicach, którzy mimo wielu przeciwności potrafili ponownie się odnaleźć.
Annette Pehnt „Annika i niezwykli przyjaciele”
tematyka: przygody
Tytułowa bohaterka Annika choruje i nie może robić tego, co zwykle. W związku z tym jest bardzo nerwowa. Wszystko się zmienia, gdy w życiu dziewczynki pojawiają się pewne tajemnicze stworki. Dzięki przyjaźni z nimi Annika przeżyje wiele niezapomnianych przygód, sporo się też nauczy i dowie, a przede wszystkim gdzieś się zawieruszy jej zły nastrój.
Åsa Lind „Piaskowy Wilk”, tłumaczenie Agnieszka Stróżyk
tematyka: rodzina, dom, uczucia, przyjaźń
To zbiór opowiadań, których głównymi bohaterami są Karusia oraz Piaskowy Wilk – postać „znaleziona” przez dziewczynkę w piasku na plaży. Piaskowy Wilk bawi się z Karusią, gdy jej rodzice nie mają czasu, opowiada zapierające dech w piersiach historie, a przede wszystkim tłumaczy zagadki otaczającego świata.
Anna Czerwińska-Rydel „Tajemnica Matyldy”
tematyka: rodzina
Główną bohaterką książki jest Matylda. Jej zapracowana mama nie ma czasu dla córki, nie wie, czego pragnie jej dziecko, co je smuci, o czym marzy. Pewnego dnia Matylda spotyka nauczycielkę muzyki i tak rozpoczyna się jej przygoda z grą na skrzypcach. Cierpliwa starsza pani pomaga też mamie i córce ułożyć ich trudne relacje. W jakimś stopniu jest to również zasługą kota…
Liliana Bardijewska „Dom ośmiu tajemnic”
tematyka: dom, rodzina
Pewnego dnia na Ulicy zjawił się Marcin wraz z rodzicami i psem Cezarem. Właśnie przeprowadzili się do nowego domu. Ten dom jest raczej nietypowy – myśli, knuje, planuje, zastawia pułapki… Chłopiec powoli poznaje każdy kąt budynku, stara się go okiełznać i odkrywa jego osiem tajemnic…
Melania Kapelusz „Koty, czyli historie z pewnego podwórka”
tematyka: znajomi, przyjaciele
To zbiór dziesięciu opowiadań, których akcja rozgrywa się na pewnym podwórku, a bohaterami są urzędujące na nim koty. Ich perypetie przedstawiono z ogromnym humorem. Czworonożni bohaterowie książki przeżywają niesamowite przygody. Jednak większość sytuacji, w których uczestniczą, jest nam znana z własnych doświadczeń i obserwacji. Koty się kłócą, robią sobie przykrości, razem się bawią, zapraszają na urodziny, organizują konkursy itp.
Luc Besson „Artur i Minimki”, tłumaczenie Anna Stanowska
tematyka: rodzina, baśnie
Artur ma dziesięć lat i spędza wakacje u babci na wsi. Okazuje się, że babcia ma sporo kłopotów – zły przedsiębiorca chce zagarnąć jej piękny dom. Chłopiec postanawia pomóc babci i odnaleźć skarb, o którym słyszał z opowieści dziadka. Żeby tego dokonać, musi się udać do krainy tajemniczych Minimków.
Dorota Terakowska „Babci Brygidy szalona podróż po Krakowie”
tematyka: rodzina, zwiedzanie
Dziewięcioletni Bartek zachorował i musi leżeć w łóżku. Na szczęście odwiedza go babcia Brygida, o której istnieniu wcześniej nie wiedział. Babcia zaskakuje chłopca nie tylko swoim wyglądem, ale także nadprzyrodzonymi umiejętnościami, którymi wykazuje się podczas niezwykłych wycieczek po Krakowie. Spotkanie z łakomymi krasnoludkami czy ze smokiem wawelskim, lot z wieży Mariackiej pod babciną parasolką to tylko niektóre z wielu atrakcji przygotowanych przez babcię Brygidę.
Dorota Terakowska „Dzień i noc czarownicy”
tematyka: baśnie
Dzień czarownicy Pewna czarownica ma dość swojej złej sławy. Postanawia stać się dobrą i spełniać marzenia tych, którym do tej pory dokuczała. Co wyniknie z pomocy udzielonej mieszkańcom lasu? Czy wszyscy staną się szczęśliwsi? Noc czarownicy
Z książki wypada czarownica. Stara się wrócić do swojej baśni, ale okazuje się, że nie jest to takie proste, bo świat baśni stanął na głowie. Szczęśliwie, Kasia, która świetnie zna baśniowe opowieści, pomaga wiedźmie wrócić na swoje miejsce. Jak i kiedy czarownica odwdzięczy się Kasi?
Roald Dahl „Wielkomilud”, tłumaczenie Michał Kłobukowski
tematyka: przyjaźń, baśnie
Kiedy i gdzie nastąpiło spotkanie Zosi z sympatycznym Wielkomiludem? Czy miało znaczenie dla losów zagrożonej przez potwory ludzkości? Po co łapie się dobre sny, a więzi koszmary? Co wspólnego z bohaterami ma królowa angielska i jej armia? Na te i inne pytania znajdziesz odpowiedź w książce Roalda Dahla.
Ewa Chotomska „Pamiętnik Felka Parerasa”
tematyka: rodzina, zwierzęta
Autorem tego pamiętnika jest pies Felek. Pewnego dnia zostaje zabrany ze schroniska do domu swoich nowych właścicielek mieszkających w Warszawie. Felek wraz Karoliną i jej mamą zwiedza Polskę, występuje w radiu, a nawet przez chwilę staje się wilkiem…
Krystyna Boglar „Klementyna lubi kolor czerwony”
tematyka: zagadka kryminalna, przygody
Marek, Pulpet i Asia myślą już o początku nowego roku szkolnego i żałują, że tego lata nie przydarzyło im się nic szczególnego. Niespodziewanie wplątują się w niezwykłą przygodę – muszą odszukać tajemniczą Klementynę. Odwiedziny u żabiego króla i samotna noc w lesie to tylko początek perypetii sympatycznych bohaterów. To książka dla wszystkich sympatyków opowieści z dreszczykiem.
Barbara Stenka „Oj, Hela!”
tematyka: przyjaciele, szkoła, dom
Hela jest dziewięcioletnią żywiołową dziewczynką. Przyjaźni się z Magdą, Kamilą i Patrycją. Razem przeżywają wiele przygód, a swoimi pomysłami zaskakują najbliższych. Zdaje się, że tylko one mogą wpaść na pomysł, by się stać dziećmi natury, czy wymyślić specjalny trening dla koleżanki, która ma kłopoty z przejściem do następnej klasy. Kto inny byłby tak uprzejmy, by na siłę przeprowadzać staruszka przez ulicę?
Andrzej Maleszka „Magiczne drzewo” (wybrana część, „Olbrzym”)
tematyka: przyjaźń, walka ze złem
Kuki nie potrafi zapanować nad złością, zwłaszcza, gdy się trzeba odegrać na podłym czternastoletnim Blubku, który wylał mu na głowę wiadro wody, gdy Kuki stanął w obronie Gabi. By się zemścić, postanawia użyć magicznego czerwonego krzesła będącego w posiadaniu jego mamy. Ta decyzja zapoczątkuje serię zdarzeń, w których bohaterowie (Kuki, Blubek i Gabi oraz gadający pies Budyń) będą musieli stawić czoła olbrzymowi o siedmiu wcieleniach – walczyć między innymi ze zwierzomaszynami, stalowym ptakiem, pożeraczem światła.
Krystyna Drzewiecka „Piątka z Zakątka”, „Nowe przygody Piątki z Zakątka”
tematyka: szkoła, dom, przyjaciele
To pełne humoru zbiory opowiadań, których bohaterami są Krzyś oraz jego przyjaciele. Poznajemy podwórkowe i szkolne przygody oraz zabawne rodzinne perypetie piątki dzieciaków.
Henryk Jerzy Chmielewski – wybrana część przygód Tytusa, Romka i A`Tomka, „Tytus olimpijczykiem”
Romkowi i A`Tomkowi marzą się sukcesy na igrzyskach olimpijskich. Jako trenerzy przygotowują Tytusa do występów – ustalają zestawy ćwiczeń oraz specjalną dietę. Są pewni zwycięstwa. Czy Tytus przywiezie medal z olimpiady odbywającej się w Kogutkowie Górnym?
Marek Kamiński „Marek – chłopiec, który miał marzenia”
tematyka: podróże, wspomnienia z dzieciństwa
Wybitny podróżnik i polarnik Marek Kamiński opowiada o swoim dzieciństwie. Wspomina życie w domu i szkole oraz przygody, które wpłynęły na jego przyszłe decyzje oraz zainspirowały wyprawy w dorosłym życiu. Książka zawiera autentyczne zdjęcia z dzieciństwa podróżnika. Dla wielu młodych czytelników może się stać zachętą do rozmyślań nad tym, co w ich życiu jest ważne i jakimi ludźmi chcieliby być w przyszłości.
Joanna Papuzińska „Asiunia”
tematyka: rodzina, wojna
Opowiadanie jest historią małej Asi, dla której II wojna światowa rozpoczęła się, gdy dziewczynka skończyła pięć lat. Pewnej nocy zniknęło wszystko, co było dotąd bliskie i znane dziewczynce – dom, mama, tata. Asia musiała mieszkać w obcych domach, a później ukrywać się wraz z babcią, rodzeństwem i ciotkami na wsi. Do czasu, gdy skończyło się powstanie warszawskie…
Michał Rusinek „Zaklęcie na »w«”
tematyka: rodzina, wojna
Opowieść jest oparta na prawdziwej relacji Włodzimierza Dusiewicza. To historia ośmioletniego Włodka, któremu kończą się wakacje, ale zamiast nowego roku szkolnego rozpoczyna się wojna. Bohater nie do końca zdaje sobie sprawę, czym jest okupacja – wyobraża sobie, że to zaklęcie złego czarnoksiężnika. Historia w wielkim skrócie opowiada o tym, co robił i co przeżył mały Włodzimierz Dusiewicz podczas II wojny światowej.
pobierz nagranie (14,4 MB, czas trwania 10:59)
pobierz nagranie (6,24 MB, czas trwania 4:33)
pobierz nagranie (890 KB)
czas trwania 0:55
Zamknijcie oczy i słuchając nagranego tekstu utworu, wyobraźcie sobie przedstawioną sytuację.
pobierz nagranie (9.6 MB)
czas trwania 6:58
Przeczytaj poniższe pytania, a następnie wysłuchaj legendy pod tytułem „Bursztynowa korona”. Podczas słuchania wynotuj informacje potrzebne do udzielenia odpowiedzi na pytania.
- Z jakim regionem Polski jest związana legenda „Bursztynowa korona”?
- Kiedy się rozgrywały ukazane wydarzenia?
- Kim był Mikołajek?
- Kim była dziewczyna, którą okradł Mikołajek?
- Kim był sędzia Mikołajka?
- W jaki sposób stornia (mała flądra) i jaskółka pomogły chłopcu uniknąć najsroższej kary?
- W jaki sposób chłopiec został ukarany?